Retinol to jeden z najbardziej znanych i rozpoznawalnych związków aktywnych w świecie kosmetologii. Zarówno pochodne retinolu, syntetyczne analogi jak i nowe związki, które wykazują powinowactwo do receptorów retinoidowych, znalazły szerokie zastosowanie w dermatologii i kosmetologii.
Retinol
Retinol oraz retinoidy to wszystkie substancje o działaniu biologicznym, wykazujące zdolność wiązania i aktywowania receptorów retinoidowych. Do najbardziej rozpoznawalnych zarówno w kosmetologii jak i dermatologii zalicza się retinol oraz jego pochodne. Retinol wykorzystywany jako składnik produktów kosmetycznych przekształcany jest w retinaldehyd, a następnie w kwas retinowy. Bardzo często stosowane są pochodne retinolu np. palimitynian retinylu.
W kosmetologii retinol, pod różnymi postaciami stosowany jest wielokierunkowo:
- w zabiegach trądzikowych, ze szczególnym uwzględnieniem trądziku osób dorosłych, ze skłonnością do tworzenia się blizn;
- terapiach odmładzających skórę, opartych na aktywacji kolagenu oraz elastyny;
- procedurach mających na celu hamowanie i rozjaśnianie przebarwień oraz poprawę ogólnego wyglądu skóry.
Retinol odpowiedzialny jest za proliferację komórek warstwy żywej naskórka, a także eksfoliację warstwy rogowej naskórka. Na skutek poprawy struktury warstwy rogowej dochodzi do wzmocnienia funkcji ochronnej naskórka i zmniejszenia przeznaskórkowej utraty wody TEWL. Ponadto retinol zwiększa wytwarzanie kolagenu i elastyny, poprzez stymulację reakcji przekształcenia fibroblastów o niskiej aktywności w komórki odznaczające się stosunkowo dużą produkcją kolagenu. Dodatkowo wykazuje właściwości normalizujące w procesach różnicowania keratynocytów oraz reguluje pracę gruczołów łojowych.
Przygotowanie skóry oraz pielęgnacja
Przed przystąpieniem do kuracji retinolowej należy zadbać o prawidłowe nawilżenie skóry. Należy także odbudować płaszcz hydrolipidowy skóry, a także wzmocnić naczynia krwionośne. Podczas korzystania z retinolu należy wykonywać lub stosować produkty o działaniu regenerującym, wyciszającym, a także chronić skórę przed promieniowaniem ultrafioletowym. Nie należy z kolei jednocześnie stosować produktów o działaniu wysuszającym, złuszczającym oraz podrażniającym naskórek.
Wskazówka
W zależności od potrzeb oraz kondycji skóry retinol stosowany jest w różnych stężeniach. Rozsądnie jest rozpocząć od niskiej dawki, dzięki czemu ewentualne ryzyko podrażnień będzie maksymalnie zminimalizowane.
Retinol w medycynie
W medycynie retinol stosowany jest w postaci maści oraz jako lek doustny podawany ogólnie, bardzo często w przypadku ciężkiego stadium trądziku pospolitego, opornym trądziku różowatym oraz łuszczycy.
W przypadku terapii doustnych częste objawy uboczne to przede wszystkim:
- suchość skóry;
- świąd skóry;
- wysychanie błon śluzowych;
- zapalenie czerwieni wargowej, rumień, pieczenie;
- nadwrażliwość na światło;
- złuszczanie naskórka.
Objawy układowe:
- bóle brzucha;
- bóle głowy;
- nudności;
- obniżenie nastroju;
- depresja;
- toksyczne zapalenie wątroby;
- teratogenność.
W związku z powyższym zarówno przed, w trakcie jak i po kuracji retinolem nie powinno się wykonywać zabiegów inwazyjnych złuszczania, nakłuwania oraz laserów, a także wszelkich zabiegów pogłębiających suchość oraz wrażliwość naskórka. Wskazane są z kolei delikatne peelingi enzymatyczne, zabiegi natłuszczające oraz nawilżające.
W terapiach zewnętrznych skutki uboczne zbliżone są do terapii doustnych jednak wykazują mniejsze nasilenie i ustępują w krótszym czasie. Wówczas pojawia się nadmierne przesuszenie, uszkodzenie barierowości naskórka, zaczerwienienie, skłonność do reakcji alergicznych. Oznacza to, że pielęgnacja gabinetowa w tym przypadku zbliżona jest do zalecanej w terapii doustnej. W obu przypadkach konieczna jest fotoprotekcja z użyciem kosmetyków w wysokim filtrem.
Podsumowanie
Pielęgnacja produktami bazującymi na retinolu zwykle jest długoterminowa, ponieważ powinna trwać około 6 miesięcy. Pielęgnacja tego typu szczególnie sprawdzi się w przypadku skóry tłustej, trądzikowej, mieszanej, problematycznej oraz dojrzałej. Zawsze jednak tego rodzaju pielęgnacja oraz kuracja powinna się odbywać pod kontrolą specjalisty oraz z uwzględnieniem skutków ubocznych.
