Kiedy flora bakteryjna zostanie naruszona bądź zniszczona może dojść do wytworzenia się dermatoz. W zaburzonym środowisku mikrobiomu szkodliwe mikroby, również te znajdujące na naskórku, w szybszym tempie namnażają się, przyczyniając się do powstawania trądziku oraz związanych z nim niedoskonałości, atopowego zapalenia skóry, zaburzenia odczynu tkanki skórnej, zwiększenia podatności na czynniki zewnętrzne oraz nadmiernego przesuszania się skóry.
Co zaburza równowagę mikrobiomu?
Predyspozycje genetyczne oraz choroby metaboliczne poprzez zmianę szczelności bariery naskórkowej oraz dostępności składników odżywczych mogą wpływać na liczebność oraz skład mikrobiomu, a także jego interakcje z komórkami układu immunologicznego.
Do innych czynników zaburzających równowagę mikrobiomu zalicza się:
- stres;
- choroby (infekcje, nowotwory);
- uszkodzenia skóry (rany, zadrapania);
- przyjmowane leki (antybiotyki, chemioterapia);
- wiek (zmiany hormonalne w okresie dojrzewania, sucha skóra u seniorów);
- płeć (menopauza, okres ciąży oraz połogu);
- narażenie na działanie wilgoci, gorąca czy środków chemicznych (zbyt częste mycie czy dezynfekcja rąk, nadużywanie detergentów czy innych środków chemicznych).
- inwazyjne zabiegi kosmetyczne (złuszczanie, peelingi);
- stosowanie niewłaściwej diety (ubogiej w witaminy, składniki mineralne, błonnik);
- brak odpowiedniej ilości aktywności fizycznej;
- miejsce zamieszkania (zanieczyszczenia na obszarach bardziej przemysłowych).
Probiotyki w kosmetykach
Drobnoustroje podawane w odpowiednich ilościach wywierają korzystne działanie. Należą bowiem do tzw. żywności funkcjonalnej, a więc rodzaju pożywienia, które oprócz efektu odżywczego wykazują dodatkowy pozytywny wpływ na funkcjonowanie organizmu np. poprawa samopoczucia lub zmniejszenie ryzyka wystąpienia pewnych chorób. Do grupy tej zalicza się m.in. bakterie kwasu mlekowego, a także kultury pleśni oraz szczepy drożdży. Wykazują pozytywny wpływ na zdrowie oraz rozwój mikroflory organizmu ludzkiego, a także stanowią dodatek do mieszanin kosmetycznych.
Nazywane są dobrymi bakteriami, ponieważ:
- stymulują odbudowę płaszcza hydrolipidowego;
- pomagają utrzymać równowagę flory bakteryjnej;
- wspierają utrzymanie kwasowego odczynu pH;
- aktywizują mikrobiom na powierzchni naskórka by stał się nieprzepuszczalną tarczą dla patogennych ustrojów.
W efekcie probiotyki hamują pojawianie się niedoskonałości skóry oraz chorób takich jak trądzik różowaty, atopowe zapalenie skóry. Chronią też przed przedwczesnym starzeniem się, dodają sprężystości i gładkości poprzez wspomaganie zmniejszenia TEWL.
Probiotyki przydają się również jako kompres kojący skórę np. po opalaniu lub wystąpieniu podrażnień i zaczerwienień. Łagodzą dyskomfort, a także poprawiają wchłanianie witamin. Pewne szczepy potrafią również zabezpieczać cerę przed wpływem promieni UV, rozkładać cząsteczki sebum oraz potu, a także pomagać w zachowaniu odpowiedniego pH skóry.
Mechanizm działania probiotyków opiera się na:
- inhibicji patogenów;
- produkcji substancji antymikrobialnych;
- wzroście właściwości immunomodulujących.
Szczególną uwagę przywiązuje się do tych ostatnich, czyniących kosmetyki probiotyczne produktami, które używane są przy wielu schorzeniach skóry.
Zastosowanie probiotyków w kosmetykach
- powodują zmniejszenie liczby patogenów na skórze, a co za tym idzie obniżenie liczby toksycznych metabolitów, które produkowane są przez drobnoustroje;
- zwiększają siły układu immunologicznego;
- szczep bakterii kwasu mlekowego wykazuje korzystny wpływ na leczenie atopowego zapalenia skóry;
- zmniejszą objawy trądziku pospolitego oraz wspomagają homeostazę.
Prebiotyki w kosmetykach
Wszystkie drobnoustroje muszą się czymś odżywiać. Bakterie probiotyczne stanowiące mikrobiom nie stanowią więc wyjątku. Takim pokarmem dla dobrej flory bakteryjnej zamieszkującej skórę są prebiotyki. Są to substancje odżywcze: bakterie rozdrobnione na małe cząsteczki oraz elementy jadalnych części roślin oraz laktozy. W kosmetykach znaleźć można inulinę, alfa-glukan, ksylitol czy maltodekstrynę. Uzupełniają one wszelką potrzebę flory bakteryjnej, aktywizując ją do pracy oraz do utrzymania równowagi. Dzięki temu skóra utrzymuje ochronę przed środowiskiem zewnętrznym, a także łatwiej zachowuje optymalny poziom nawilżenia oraz zdrowie.
